Nasıl daha sağlıklı beslenirim? Enerji verici bitkiler neler? Uyku problemime ne çare olur? Hazımsızlığımdan nasıl kurtulurum? Çoğumuz yaşadığımız sağlık sorunlarında birçok defa bitkisel çözümlere başvurmuşuzdur. Ancak son dönemde bu sayıda ciddi bir artış yaşandığını söylemek mümkün. Geçmişte de modern tıbbın tamamlayıcısı olarak kullanılan bitkiler halk arasında dilden dile dolaşmaya, gündelik hayatımıza hızla dahil olmaya başladı.
Hastalıkların çoğaldığı, paralel olarak da hastalıklardan korunma eğiliminin arttığı bir dönemdeyiz. Malum, Covid-19 bu durumun en açık örneği. Hastalıklardan veya ilaçların yan etkilerinden korunma isteği bitkisel ve önleyici çözümlere itiyor bizi. Yediğimiz besinlerden, vücudumuza sürdüğümüz yağlara, içtiğimiz çaylardan, giydiğimiz kıyafetlerin kumaşına kadar her şeyin doğallığına önem veriyoruz artık. Adeta bir “organik devrim” geçirdiğimiz şu günlerde sizler için az bilinen şifalı bitkileri araştırdık. İlginç faydaları ve farklı kullanım şekilleriyle, mutlaka tanışmanız gereken şifalı bitkiler listemiz geliyor!
Not: Bu yazı tamamen güvenilir internet kaynakları üzerinden yapılmış araştırmaya dayanmaktadır. Tıbbi kullanımlar için muhakkak doktorunuza veya bir uzmana danışmanızı öneririz.
Kediotu
Bilimsel adı “Valeriana Officinalis” olan kediotu, Asya ve Avrupa’ya özgü çok yıllık otsu bir bitki. Ülkemizde, Karadeniz, Marmara, Doğu Anadolu bölgelerinde çeşitli türlerine rastlamak mümkün. Aromatik bir esansa sahip olan bitkinin çiçekleri genellikle parfüm ve losyon yapımında kullanılıyor. Kedi otunun kökü ise adından da anlaşılabileceği gibi kediler için oldukça hoş bir kokuya sahipken, insanlar tarafından ne yazık ki pek sevilmiyor. Sevilmeyen birçok şeyin faydalı olduğu kehaneti burada da geçerli çünkü bu bitkinin kökleri tam bir şifa deposu! Uykusuzluğun giderilmesinde kullanılan köklerin sakinleştirici ve kaygıyı yatıştırıcı etkisi bulunuyor. Sinirlilik, korku, stres, obsesif kompulsif bozukluk ve anksiyete gibi rahatsızlıklarda da etkili olduğu belirtilen kökler, menstrual ağrılar, baş ve kas ağrıları ve kalp sağlığının korunmasında da aktif rol oynuyor. Nasıl kullanacağınıza gelince, eğer uykuya daha kolay dalmak istiyorsanız yatmadan yarım saat önce çay formunda tüketebilirsiniz. 2 çay kaşığı kedi otu köküne 2 bardak kaynar su ekleyerek 10 dakika boyunca demlemeniz yeterli olacaktır. Ayrıca fiziksel stresi gidermek için banyo suyunuza karıştırarak da kullanabilirsiniz.
Fotoğraf: practicalselfreliance
Kaynak: medikalakademi
Uçkun (Işgın) Otu
Kuzukulağıgiller familyasından olan uçkun ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesi’nin dağlık arazilerinde yetişiyor. Yöre halkı tarafından ışgın, dağ muzu, yayla muzu gibi isimlerle adlandırılan bu bitki kanserle mücadelede öne çıkıyor. İçeriğindeki polifenol ve çeşitli kimyasallar sayesinde kanserli hücreleri yok ettiği ifade ediliyor. Zengin mineral ve vitamin deposuna rağmen yeterince tanınmayan bu bitki daha birçok derde deva… Bilinen diğer faydaları arasında; yüksek ateşi düşürmesi, bağırsak, mide ve sindirim rahatsızlıklarına iyi gelmesi, mide asidini düzenlemesi, astım, bronşit vb. rahatsızlıklarda solunum yollarını rahatlatması ve yüksek kalsiyum oranı nedeniyle kemik sağlığını korumasını sayabiliriz. Ayrıca düzenli olarak kullanıldığında kilo vermeye yardımcı oluyor. Kivi meyvesine benzer tada sahip olan uçkunu kökünü kaynatarak tüketebileceğiniz gibi, yemeklerinizde kullanabilir veya reçelini yapabilirsiniz.
Fotoğraf: pinterest
Wakame Bitkisi
Her ne kadar bizim alışık olmadığımız bir tada sahip olsa da geleceğin besinlerinden olan Wakame’ye de yer vermek istedik. Bilimsel adı Undaria pinnatifida olan Wakame, Japonya’da çok sık tüketilen bir deniz yosunu. Genellikle lezzetsiz bulunan yosunlara göre kendine has bir tatlılığı ve kaygan bir dokusu var. Kurutulmuş formda satıldığı için günümüzde birçok markette bulabilmeniz mümkün. Çorbalarınıza ve salatalarınıza katabileceğiniz wakameyi kullanmadan önce suda bekletmeniz yeterli. Faydalarından kısaca bahsedersek; öncelikle kalori, yağ ve karbonhidrat içeriği nedeniyle kilo vermek isteyenler için ideal bir besin. Yüksek lif oranı sayesinde sindirimi kolaylaştırıyor aynı zamanda uzun süre tokluk sağlıyor. İçeriğindeki kimyasallar sayesinde kanser riskini azalttığı ve kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olduğu belirtiliyor. Vitamin ve mineral açısından çok zengin olduğu için kemik onarımında ve tiroit bezlerinin düzgün çalışmasında da destekleri mevcut. Özellikle bitkilerde çok az rastladığımız B12 ve B6 yönünden zengin olması vücudun enerji üretiminde yüksek öneme sahip. Sizce de bu deniz bitkisi gerçek bir mucize değil mi?
Aynısefa Bitkisi
Sizi alternatif tıpta yüzyıllardır kullanılan Aynısefa ile tanıştıralım. Botanik ismi “calendula officinalis” olan bu bitki ülkemizde kap çiçeği, portakal nergisi, altıncık gibi isimlerle de anılıyor. Anavatanı tam olarak bilinmemekle birlikte, güneş alan killi topraklarda kolaylıkla çiçek açabilen aynısefa, ülkemizi de içine alan Avrupa, Batı Asya (Anadolu) ve ABD gibi dünyanın birçok yerinde yetiştiriliyor. Bu turuncu ve naif bitkinin en önemli özelliği ise tam bir cilt dostu olması! Yağ formunda kullanıldığında; vücut yaraları, güneş yanıkları, böcek ısırıkları, tahrişler, lekeler ve kesikler gibi birçok cilt problemline iyi geliyor. Ayrıca egzama, siğil, uçuk, ayak mantarı gibi deri hastalıklarının tedavisinde takviye olarak yıllardan beri kullanılıyor. Çay olarak tüketildiğinde ise; kanı temizleme, bağırsak ve mide işlevlerini düzenleme gibi faydaları var. Kolajen üretimini destekleyen bu bitkinin farmakolojik ve kozmetik birçok ürünün hammaddesi olmasına şaşırmamak lazım. Kendisini aktarlarda krem ve yağ formatında bulabileceğiniz gibi toz halinde de satın alabilirsiniz. Ancak, olası yan etkilerinden korunmak için, aynısefanın kullanım dozunu ve sıklığını ayarlarken hekiminize danışmalısınız.
Civanperçemi Otu
Bilimsel adı “achillea millefolium” olan civanperçemi, papatyagiler familyasından medikal bir bitki. Beyaz çiçekleri, tüylü yaprakları ve dik bir gözdesi bulunuyor. Türkiye de dahil olmak üzere dünyanın birçok ülkesinde yol kenarlarında ve duvar diplerinde ona rastlamanız mümkün. Civanperçemi özellikle kadın hastalıklarının tedavisindeki başarısıyla tanınıyor. Menstrual döngüyü düzenliyor ve menstrual ağrıları hafifletiyor. Ayrıca rahim kistlerini üzerinde yok edici etkileri saptanmış. Bunun dışında, hazımsızlık problemlerinden soğuk algınlığına; kemik erimesinden bel ve romatizma ağrılarına kadar birçok hastalık üzerinde olumlu tesiri var. Aktarlarda kolaylıkla bulacağınız civanperçemini kaynatarak tüketebilirsiniz, ancak doktorunuza danışarak tüketmenizde fayda var.
Fotoğraf: almanac
Çiriş Otu
Yabani pırasa da denilen çiriş otu, zambakgiller ailesinden sarı çiçekli ve çok yapraklı bir bitki. Türkiye’nin neredeyse her yerinde yetişebilen bu bitkinin yaprakları Güneydoğu, Doğu Anadolu ve Ege Bölgelerinde sıklıkla yemeklerde kullanılıyor. Başta C vitamini olmak üzere içeriğindeki birçok vitamin ve mineral sayesinde bağışıklık güçlendirilmesinde önemli bir role sahip. Ayrıca saç dökülmelerini gözle görülür oranda azalttığı ve saç köklerini güçlendirdiği belirtiliyor. Emziren kadınların süt miktarını arttırması da yine en çok bilinen faydaları arasında. Az bilinen diğer özellikleri ise güçlü bir idrar söktürücü olması, romatizmal ağrıları hafifletmesi, sivilce ve egzama gibi cilt sorunlarını azaltmasıdır. Çiriş otunu kaynar suda demleyerek çay şeklinde tüketebileceğiniz gibi hamur işlerinizde, çorbalarınızda ya da zeytinyağlılarınızda da kullanabilirsiniz. Hem belki de, unutulmuş lezzetleri bizlere hatırlatan Aydan Üstkanat’ın “Çağla Bademli Çiriş Otu” tarifine bir şans verebilirsiniz.
Fotoğraf: pinterest
Demirdikeni
Tıbbi adı Tribulus terrestris olan demirdikeni ya da halk arasındaki ismiyle çobançökerten dünyanın birçok yerinde yetişen tek yıllık çiçekli bir bitki. Genellikle çay olarak tüketiliyor ancak takviye amaçlı kapsül olarak kullananlar da mevcut. En fazla öne çıkan özelliği ise libido ve cinsel fonksiyonlar üzerindeki olumlu etkisi. Cinsel hayatın düzenlenmesi ve doğurganlığın arttırılması konusunda çok eski tarihlerden beri kullanıldığı belirtiliyor. Demirdikeninin bilinen diğer faydaları arasında; kalp sağlığının korunması, kan şekerinin düzenlenmesi, böbrek taşlarının azaltılması ve idrar yolları enfeksiyonu üzerindeki olumlu etkilerini sayabiliriz. Ayrıca içeriğindeki yüksek antioksidan sayesinde yaşlanmayı geciktirdiği ve sedef hastalığının tedavisinde de fayda sağladığı ifade ediliyor.
Fotoğraf: pinterest
Bitirirken son bir hatırlatma yapalım. Listede yer alan tüm bitkiler ilaç yerine geçmemekle birlikte tedaviniz sırasında takviye olarak kullanılabilir. Ancak tüketmeden önce kullanımının sizin için uygun olup olmadığı, kullanım dozu veya sıklığının ne olacağı konusunda mutlaka hekiminize danışmanızı öneririz. Hamile olan, herhangi bir alerjisi ya da kronik hastalığı bulunan veya cerrahi müdahale geçirmiş olan okurlarımız var ise bu bitkilerin yan etkilerini görebilecekleri konusunda uyarmak isteriz.
